Het culturele online mzine van Rotterdam
antenne rotterdam

Antenne Rotterdam

jfmamjjasond
1610141923273236414549
2711152024283337424650
3812162125293438434751
4913172226303539444852
5183140

Magazine

week 16 | vrijdag 19 april 2024 13:01 uur | 2 bezoekers

Alexander

Susanne is niet weg te slaan uit de Rotterdamse Schouwburg.

Een jongen aan een lessenaar schrijft. Geconcentreerd. Rammelende kettingen doen hem opschrikken. In de verte ziet hij een man. “Wie is daar?” De man geeft geen antwoord. “Kom eens dichterbij, ik kan je zo niet zien”, zegt de schrijver. De man nadert. Krom, bang en besmeurd met vuil en bloed. “Wie ben je?”, vraagt de schrijver. “Hij is naar je toe gestuurd door Alexander”, zegt een soldaat die het toneel oploopt. “Zijn verhaal moet in het boek.” “Oké, vertel op”, zegt de schrijver. “Dat zal moeilijk gaan”, zegt de soldaat. De man gooit een zakje op tafel. De schrijver haalt er een zwart stukje vlees uit. Hij proeft en spuugt het direct weer uit. De soldaat lacht hard. “Zijn tong..”

De man vormt met zo’n 3000 andere verminkte en gemartelde Griekse soldaten een levende boodschap voor de piepjonge Alexander de Grote van de machtigste man op aarde, de Perzische koning Dareios. “Vrees het allerergste, want dat is wat jou en je beschaafde volkje te wachten staat." Het heeft een tegenovergestelde uitwerking.  “Deze arme man wiens stem is afgenomen, is de reden waarom wij oorlog voeren”, betoogt Alexander geestdriftig. “Wij zullen die Perzen laten zien met wie ze te maken hebben. Er valt niet met ons te spotten. We zullen hem wreken.“

In de vroege morgen vallen de Grieken aan en winnen. Dareios vlucht voortijdig en laat zijn cape en zijn vrouwen achter. Moeder, zuster én vrouw, en minnares. Dareios biedt voor hen een geldsom en belooft vrede. Alexander voelt zich daardoor vernederd en slaat het aanbod af, tot grote frustratie van zijn mannen, die moe zijn van het vechten. Maar hij weet ze ervan te overtuigen dat deze overwinning niet genoeg was. Hij moet net zolang door tot hij Dareios heeft. Alleen een zoon van God verslaat een zoon van God. En als Alexander een zoon van God is, dan moet zijn volk wel onoverwinnelijk zijn.

De cape gaat om en de vrouwen laat hij leven. Dareios' moeder wordt zijn moeder, de minnares de zijne. Blosje noemt ze hem liefkozend. Echter hoe dichter Alexander zijn vijand nadert, hoe meer hij zijn vijand wordt. Net zo berekenend en genadeloos, vooral naar de mensen die van hem houden. De schrijver van Alexanders geschiedenis, zijn beste vriend en geweten, kan het niet meer aanzien. Hij beschuldigt hem van hoogverraad en moet dat met de dood bekopen. Het boek wordt verbrand.

Vreemd genoeg eindigt de voorstelling toch nog met een schuldbewuste hoofdrolspeler. Vreemd omdat ik nergens eerder twijfel zag. Hij, de idealist, geloofde al die tijd in wat hij deed. Pas vlak voordat het doek valt, als het lijk van zijn vijand, gedood door de Perzen zelf, bij hem wordt afgeleverd in Babylon, zijn minnares zelfmoord pleegt en de vrouw van Dareios bevalt van een dochter, terwijl hij niet eens had opgemerkt dat ze zwanger was, realiseert hij zich wat hij is geworden. Een blinde tiran.

Je kunt je afvragen of er wel een ander soort heerschappij eh, ...leiderschap bestaat.

Ik heb me best goed vermaakt, maar om eerlijk te zijn, zo verontrust als ik twee weken geleden de Rotterdamse Schouwburg verliet na de inleiding van deze voorstelling was ik niet.

Willem-Jan Otten vertelde toen in een gesprek met Bas Heijne dat hij dit stuk had geschreven voor die jonge mannen in de leeftijd van zijn eigen zonen, om ze te laten zien in welke wereld ze leven. Jonge mannen heb ik op het toneel wel gezien, Alexander wordt bijvoorbeeld gespeeld door een 23-jarige vierdejaars toneelschoolstudent, maar in de zaal werd ik omringd door honderden grijze duiven die een gezellig avondje uit waren.

Misschien leest deze voorstelling teveel als les uit een geschiedenisboek. De vormgeving helpt daarbij niet echt. Een Appel-theater-achtig monumentaal slagveld: De maan, stof, tentdoek en mannen in leren broeken die met veel stenen gooien, de Perzische dames gesluierd (aha!) en in exotisch glimmende kostuums (hmm..). Dat geeft een prima indruk van de wereld waarin Alexander ooit leefde, maar niet die van nu. Ik had dat verband heel graag willen zien. Helaas.

Alexander door Het Toneel Speelt: zaterdag 11 november om 20.15 en op zondag 12 november om 16.30.

 
Array
(
)

*

laat dit veld leeg

Tweets about "#rotterdam"